De bijstelling van de begroting vindt plaats door de budgetten (lasten en baten) te actualiseren op basis van de laatst bekende inzichten. Deze mutaties kunnen zowel incidenteel als structureel van aard zijn. Wanneer duidelijk is dat de mutaties ook effect hebben op volgende jaren worden deze als aandachtspunten meegenomen voor de Kadernota 2023.

Hieronder worden per programma de belangrijkste mutaties van de Najaarsnota 2022 benoemd:

Mutaties met gevolgen voor het begrotingssaldo

Een toelichting op de mutaties:

Programma 1: Hogere baten uit de verkoop van snippergroen en incidentele verhuur

Dit betreft incidentele opbrengsten uit de verkoop van snippergroen en grondperceel.

Programma 1: Lagere baten bouwleges

Er vindt een bijstelling plaats op de raming van de bouwlegesopbrengsten nieuwbouw (€ 500.000 nadeel). De realisatie van woningen loopt achter op de gemiddelde woningbouwprognose van 400 waarvan is uitgegaan bij het opstellen van de begroting 2022. Tevens is er vaart gemaakt om meer sociale woningen te bouwen ten opzichte van de vrije sector woningen, waardoor de gemiddelde bouwkosten lager uitvallen. De gemeente prognosticeert de vergunningaanvragen op basis van gemiddelden, maar de gemeente heeft geen invloed op welk moment een ontwikkelaar een aanvraag gaat indienen. Het moment van indienen heeft vaak te maken met de bedrijfseconomische situatie van de ontwikkelaar.

Programma 3: Nieuwe beheerplan wegen 2022-2025

De hogere lasten worden hoofdzakelijk veroorzaakt door de invoering van het nieuwe beheerplan wegen 2022-2025.

Programma 5: Afrekening Pepijn en SWK 2020 en 2021

Voor de periode 2020 en 2021 heeft een afrekening plaatsgevonden met betrekking tot de peuteropvang van € 138.000 voordelig.

Programma 5: Hogere lasten leerlingenvervoer

Bij het leerlingenvervoer heeft een verhoging van het budget plaatsgevonden omdat de verwachting is dat het huidige budget niet toereikend zal zijn voor de kosten van 2022, wat een nadeel is € 60.000.

Programma 5: Tijdelijke huisvesting Schatkaart

Voor de tijdelijk huisvesting van een school is € 90.000 bij de najaarsnota toegevoegd ter dekking van de gemaakte kosten.

Programma 5: Lokaal onderwijsbeleid en achterstandsbeleid

Bij lokaal onderwijsbeleid en onderwijsachterstandbeleid heeft een aframing (voordeel) plaatsgevonden van € 85.000 omdat de verwachting is dat er minder kosten in 2022 gemaakt zullen gaan worden.

Programma 6: Afrekeningen GGD/VT 2021

De afrekening van de bijdrage aan de GGD is € 58.000 voordelig.

Programma 7: hogere lasten Wmo (hulp inhuishouding, begeleiding en woonvoorzieningen)

Voor Wmo begeleiding wordt de begroting met € 125.000 naar beneden bijgesteld (voordeel). Dit is het resultaat van de kostenbeheersingsmaatregelen.

Het budget voor hulp bij het huishouden wordt verhoogd met € 500.000 (nadeel). Dit komt door een toename van het aantal inwoners dat aanspraak maakt op deze voorziening en een indexering van de tarieven.

Ten behoeve van Wmo woonvoorzieningen wordt het budget op basis van de stand van uitgaven per september bijgesteld met € 100.000 (nadeel). De verwerking van indexering op de tarieven 2022 en toename in het aantal toegekende voorzieningen veroorzaken deze budgettoevoeging.

Programma 7: Lagere lasten Jeugdzorg

De budgetten Jeugdhulp worden met € 400.000 aangepast (voordeel) aan de meest recente prognoses van zowel het Servicebureau Jeugdhulp Haaglanden als die van lokaal gecontracteerde hulp.

Programma 10: Vennootschapsbelasting 2019-2021

Een voordeel van € 360.000 wordt veroorzaakt door een vrijval van gereserveerde bedragen van € 992.000 ter voldoening van de vennootschapsbelasting over de jaren 2019-2021. Van het vrijgevallen deel gereserveerde bedragen wordt € 632.000 weer ingezet op het budget voor de verwachte vennootschapsbelasting 2022.

Programma 10: Vrijval diverse stelposten

Het deel van verschillende (stel-)posten voor onvoorzien en prijsindexering dat onbenut is gebleven wordt in deze najaarsnota toegevoegd aan het begrotingssaldo, dit levert een voordeel van € 312.000.

Programma 10: Hogere baten algemene uitkering uit mei- en septembercirculaire

De inkomsten algemene uitkering uit het gemeentefonds nemen toe, met name door een toename van het accress als gevolg van hogere rijksuitgaven, een voorschot op het onbenutte deel van het btw compensatiefonds, maatschappelijke begeleiding en inburgering.

Na reservering van deze middelen resteert een positief saldo. In hoofdstuk 3.1 wordt een nadere toelichting gegeven op het verloop van de inkomsten algemene uitkering.

Diverse programma's: Hogere energielasten

Als gevolg van de ontwikkelingen op de energiemarkt een nadeel van € 436.000 in verband met hogere energiekosten voor gas en elektra.

Diverse programma's

Diverse mutatie's leveren een voordeel op van € 57.000.

Budgetneutrale mutaties in de Najaarsnota 2022:

Programma 1 Ruimte en Wonen

De exploitaties voor ontwikkeling van woningbouw zijn bijgesteld op basis van de actualisatie van de grondexploitaties per 1 juli 2022. Dit leidt tot mutaties in inkomsten en uitgaven en mutaties van de reserves en voorzieningen als gevolg van de aangepaste winstnemingen. Dit is verwerkt in het vermogen en is budgetneutraal voor de begroting.

Programma 3 Mobiliteit

Door de actualisatie van het beheerplan wegen 2022-2025 valt € 1.500.000 vrij en vloeit van de voorziening 'Onderhoud wegen' naar de algemene reserve.

Een extra ontvangen degeneratievergoeding van € 420.000 wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve Degeneratiekosten.

Programma 4 Groen en recreatie

Voor het opstellen van de kaderstellende nota 'Omgevingsprogramma groen' wordt € 75.000 beschikbaar gesteld uit de algemene reserve.

Programma 8 Veiligheid en duurzaamheid

De budgetten voor het Netwerk Afvalwaterketen Delfland zijn geactualiseerd. Het NAD betreft een samenwerkingsverband met andere gemeenten waarbij de inkomsten en uitgaven gelijk zijn aan elkaar.

Voor duurzaamheidsbeleid is er in 2 tranches een subsidie binnen gekomen van € 356.000 voor energiearmoede en voor lokale isolatieaanpak.

Corona/diverse programma's

Binnen verschillende programma's zijn budgtten toegekend voor compensatie van corona gerelateerde financiële schade bij o.a. subsidiepartners, inwoners, de lokale economie en sport.

De stand van de Bestemmingsreserve Financiële gevolgen corona:

Meer toelichting op de mutaties is per programma terug te vinden in hoofdstuk 2.

Opvang Oekraïense vluchtelingen

Vanaf begin maart 2022 werd duidelijk dat de oorlog in Oekraïne tot een grote vluchtelingenstroom leidt. Ook Nederland verwachtte een groot aantal vluchtelingen. Inmiddels is duidelijk dat het gaat om ruim 70.000 vluchtelingen in Nederland, waarvan er ruim 3.000 in de regio Haaglanden worden opgevangen door de gemeenten. Daarnaast worden er ruim 2.000 mensen opgevangen in de particuliere opvang.

Onze gemeente organiseert in totaal 150 opvangplekken. Daarnaast verblijven er circa 70 personen bij de particuliere gastgezinnen.

De vluchtelingenopvang in onze gemeente loopt voorspoedig, ondanks alle uitdagingen die de opgave met zich meebrengt. De opgave van de eerste acute honderd opvangplekken is al gerealiseerd via opvang in hotel Van der Valk. De realisatie van de tijdelijke huisvesting voor de eerste honderd mensen vordert gestaag. Bij de verhuizing van de eerste groep vluchtelingen naar de tijdelijke huisvesting ontstaat er ruimte in het hotel, waarmee wij de komende maanden ook de extra taakstelling van vijftig plekken gaan invullen. Wij verwachten in november onze taakstelling volledig te realiseren.

De vluchtelingenopvang brengt veel werk met zich mee voor de ambtelijke organisatie. De eerste zes maanden leverde dit voor een groep medewerkers die intensief betrokken was bij de vluchtelingen opvang een verhoogde werkdruk op. Met name de uitvoering van de leefgeldregeling en de coördinatie en begeleiding op de opvanglocatie vroegen tijd en aandacht bij het inregelen van de werkprocessen en het opstarten van de uitkeringen.

De opvang is nu in een andere fase beland waarbij het realiseren van tijdelijke huisvesting en de verhuizingen een belangrijk aandachtspunt is. Vanaf september 2022 is de maatschappelijke opvangorganisatie afgeschaald en kunnen meer medewerkers zich bezighouden met hun reguliere werkzaamheden.

In onderstaand overzicht zijn de gevraagde wijzigingen in de begroting op programmaniveau samengevat.